Zasady przyjęte w procesie analizy taksonomicznej na potrzeby raportowania GAR za 2024 r.

Grupa Kapitałowa Santander Bank Polska S.A. identyfikuje przedsiębiorstwa finansowe i niefinansowe – które podlegają ocenie taksonomicznej i uwzględniane są w liczniku wskaźnika GAR – w oparciu o bazy danych zbudowane przez firmy zewnętrzne, tj. BIK w zakresie przedsiębiorstw krajowych i Clarity w zakresie przedsiębiorstw unijnych z siedzibą poza granicami Polski. Zidentyfikowani klienci byli zobowiązani do publikacji za rok 2023 własnych ujawnień taksonomicznych, ponieważ są jednostkami zainteresowania publicznego, spełniają definicję dużych podmiotów oraz zatrudniają średniorocznie ponad 500 pracowników. Listę klientów rozszerzono o jednostki specjalnego przeznaczenia oraz jednostki zależne od podmiotów spełniających kryteria NFRD/CSRD. W ramach procesu weryfikacji bazy przedsiębiorstw podlegających ocenie pod względem kwalifikowalności i zgodności z Taksonomią UE Grupa Kapitałowa przeprowadziła analizę aktywnego portfela klientów w oparciu o wiedzę ekspercką i własne zasoby systemowe, które od 2024 r. były systematycznie aktualizowane w oparciu o zgłaszane przez klientów informacje na temat zatrudnienia oraz danych finansowych dotyczących obrotów i wartości aktywów ogółem.

W przypadku ekspozycji o charakterze kredytowym lub nabytych obligacji tzw. ogólnego przeznaczenia, tj. finansujących bieżącą działalność gospodarczą przedsiębiorstw finansowych i niefinansowych, wartość aktywów kwalifikujących się do systematyki i zgodnych z systematyką obliczono jako iloczyn wartości brutto ekspozycji i odpowiednich taksonomicznych wskaźniki wyników (KPI) odnoszących się do obrotów i nakładów inwestycyjnych, które zostały zaraportowane przez klientów Grupy lub ich podmioty dominujące. Wskaźniki te otrzymano od dostawców zewnętrznych, tj. BIK w zakresie podmiotów krajowych i Clarity w zakresie nierezydentów. Pochodzą one z ogólnie dostępnych sprawozdań niefinansowych za 2023 r. publikowanych przez przedsiębiorstwa podlegające pod zakres Dyrektywy NFRD/CSRD. W przypadku wątpliwości co do poprawności danych dotyczących KPI od dostawców zewnętrznych analizowano publikacje źródłowe, tj. ujawnienia taksonomiczne opublikowane przez wskazane wyżej przedsiębiorstwa finansowe lub niefinansowe.

W przypadku udzielonych kredytów lub leasingów bądź nabytych obligacji finansujących konkretne cele (obiekty, projekty) przeprowadzona została indywidualna ocena finansowanej działalności gospodarczej pod kątem kwalifikowalności do systematyki, a po zweryfikowaniu pozytywnym, dalsza analiza tej działalności pod kątem zgodności z systematyką, tj. spełnienia kryteriów technicznych i minimalnych gwarancji społecznych.

Metodyka, analiza i wyniki obu etapów procesu oceny taksonomicznej były przedmiotem przeglądu i akceptacji Panelu ESG. Panel ten odpowiada w Grupie Kapitałowej Santander Bank Polska S.A. (z wyłączeniem Grupy Santander Consumer Bank S.A.) za weryfikację transakcji realizowanych przez jednostki biznesowe i podejmuje decyzje co do ich zgodności z kryteriami Taksonomii UE i Wewnętrznym Systemem Klasyfikacji Zrównoważonego Finansowania i Inwestowania (SFICS). Członkowie Grupy Kapitałowej Santander Consumer Bank S.A. gromadzą dane i przeprowadzają analizy taksonomiczne we własnym zakresie. Produktem finalnym są gotowe formularze łączone na poziomie Santander Bank Polska S.A. jako jednostki dominującej.

Ekspozycje pozabilansowe wobec podmiotów niefinansowych podlegających pod dyrektywę NFRD/CSRD, tj. udzielone gwarancje finansowe Banku i aktywa zarządzane przez Santander TFI S.A., oceniane są jako kwalifikujące się do systematyki i zgodne z systematyką na podstawie wskaźników dotyczących obrotu i nakładów inwestycyjnych.

Transakcje instytucji kredytowych i innych instytucji finansowych (rozumianych wyłącznie jako instytucje ubezpieczeniowe, firmy inwestycyjne i firmy zarządzające aktywami) wygenerowały ekspozycje o przeznaczeniu ogólnym i zostały zaliczone jako kwalifikujące się do systematyki lub zgodne z systematyką w stopniu określonym przez wskaźniki taksonomiczne opublikowane przez ww. klientów.

W Pionie Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej poddano badaniu metodą ekspercką pod kątem kwalifikowalności do systematyki w zakresie poszczególnych celów środowiskowych ekspozycje klientów korporacyjnych podlegających pod NFRD/CSRD, które mają zdefiniowane przeznaczenie i powstały z tytułu kredytów terminowych/inwestycyjnych, kredytów konsorcjalnych, finansowania handlu i finansowania projektów.

W Pionie Bankowości Biznesowej i Korporacyjnej proces identyfikacji instrumentów dłużnych kwalifikujących się do Taksonomii UE bazował na analizie eksperckiej w przypadku starszych zaangażowań, a w przypadku nowych ekspozycji opierał się na digitalizowanych wynikach ankiety wypełnianej obligatoryjnie dla kredytów celowych wnioskowanych przez klientów NFRD/CSRD w ramach stałego procesu klasyfikacji należności kredytowych w oparciu o Taksonomię UE i wewnętrzny system klasyfikacji zrównoważonego finansowania.

Transakcje leasingowe klientów podlegających pod Dyrektywę NFRD/CSRD oceniono pod względem kwalifikowalności w oparciu o przedmiot finansowania.

Grupa Kapitałowa Santander Bank Polska S.A. zidentyfikowała następujące finansowania na rzecz gospodarstw domowych jako kwalifikujące się do systematyki: kredyty hipoteczne na nieruchomości mieszkaniowe oraz kredyty gotówkowe zaciągnięte na cele pro-ekologiczne, w tym na poprawę efektywności energetycznej budynków, urządzenia grzewcze korzystające z biomasy, stacje ładowania pojazdów elektrycznych, panele/instalacje fotowoltaiczne, pompy ciepła, motocykle oraz samochody osobowe i dostawcze o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t udzielone od 1 stycznia 2022 r.

Ww. kredyty dla gospodarstw domowych w obowiązujących tabelarycznych ujawnieniach ilościowych kategoryzowane są jako „kredyty zabezpieczone nieruchomościami mieszkalnymi”, „kredyty na renowację budynków” oraz „kredyty na pojazdy silnikowe” i kwalifikują się do Taksonomii UE w ramach celu środowiskowego „łagodzenie zmian klimatu” (CCM).

W sprawozdawczości za 2024 r. za zgodne z taksonomią uznano jedynie kredyty hipoteczne udzielone klientom indywidualnym Santander Bank Polska S.A. na zakup nieruchomości mieszkaniowych (bez portfela Santander Consumer Bank S.A. z uwagi na wycofanie tego produktu z oferty banku w 2009  r.), które:

Zgodnie sekcją 7.7. załącznika I do aktu delegowanego w sprawie klimatu warunek istotnego wkładu w łagodzenie zmian klimatu jest spełniony dla budynków mieszkalnych wzniesionych przed 31 grudnia 2020 r., jeśli budynek należy do 15% najbardziej efektywnych budynków w kraju lub regionie pod względem zapotrzebowania na energię pierwotną (PED). Z analizy rozkładu zapotrzebowania na energię pierwotną budynków – przeprowadzonej przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii w oparciu o centralny rejestr charakterystyki energetycznej budynków – wynika, że 15% najbardziej efektywnych energetycznie budynków powstałych przed 31 grudnia 2020 r. (dla których sporządzono świadectwo charakterystyki energetycznej) cechuje się zapotrzebowaniem na energię pierwotną mniejszym niż 83,91 kWh/(m2*rok) dla budynku mieszkalnego jednorodzinnego oraz mniejszym niż 81,86 kWh/(m2* rok) dla budynku mieszkalnego wielorodzinnego.

Dla budynków mieszkalnych wzniesionych po dniu 31 grudnia 2020 r. przyjęto, że warunek istotnego wkładu w łagodzenie zmian klimatu jest spełniony, gdy wskaźnik EP jest przynajmniej 10% mniejszy niż próg określony w odniesieniu do wymagań dotyczących budynków o niemal zerowym zużyciu energii, co według przepisów krajowych (zawartych w Obwieszczeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie) oznacza poziom niższy niż 63 kWh/(m2*rok) dla budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub niższy niż 58,5 kWh/(m2*rok) dla budynków wielorodzinnych.

Wypełnienie zasady nieczynienia poważnych szkód względem łagodzenia zmian klimatu zbadano analizując narażenie finansowanych nieruchomości na ryzyko fizyczne na podstawie ich adresu oraz zasobów zewnętrznej bazy danych zawierającej informacje o występowaniu lub braku na danym terenie zagrożeń klimatycznych o dużym natężeniu lub powtarzalnych.

Grupa odstąpiła od analizowania minimalnych gwarancji dla kredytów hipotecznych, ponieważ weryfikacja tych zasad dla nieruchomości kupowanej przez konsumenta z rynku wtórnego jest w zasadzie niemożliwa. Jest też operacyjnie niewykonalna w przypadku kupna nieruchomości z rynku pierwotnego lub budowy nieruchomości zarządzanej przez samego konsumenta, ponieważ musiałaby objąć swym zakresem szerokie grono wykonawców inwestycji, producentów poszczególnych komponentów czy usługodawców wynajmujących różne urządzenia budowlane. Ponadto wymogi w zakresie oceny minimalnych gwarancji dla producentów dóbr kupowanych przez konsumentów nakreślone w najnowszym Zawiadomieniu Komisji UE C/2024/6691 w sprawie interpretacji i wykonania niektórych przepisów prawnych aktu delegowanego określającego obowiązki w zakresie ujawniania informacji na mocy art. 8 rozporządzenia w sprawie unijnej systematyki nie odnoszą się wprost do nieruchomości. Podane w zawiadomieniu przykłady weryfikacji minimalnych gwarancji odnoszą się głównie do producentów dóbr takich jak panele fotowoltaiczne czy samochody elektryczne.

W związku z brakiem jednolitej, ugruntowanej praktyki rynkowej w przedmiotowym zakresie nie można wykluczyć, że w przyszłych okresach sprawozdawczych przyjęta wykładnia, pozwalająca na nieprzeprowadzanie specyficznej oceny spełnienia minimalnych gwarancji dla tych ekspozycji, nie będzie miała zastosowania.

W przypadku finansowania pozostałych celów dla gospodarstw domowych, które zakwalifikowano do systematyki, Grupa uznała je za niezgodne z systematyką w całości ze względu na brak możliwości dowodowych w zakresie minimalnych gwarancji społecznych oraz niektórych technicznych kryteriów klasyfikacji. Zgodnie z najnowszym Zawiadomieniem Komisji UE C/2024/6691, aby ujawnić jako zgodny z systematyką kredyt udzielony klientowi detalicznemu na zakup danego produktu, instytucja kredytowa powinna nie tylko ustalić, czy produkt spełnia odpowiednie techniczne kryteria kwalifikacji, ale również zebrać dokumentację potwierdzającą przestrzeganie minimalnych gwarancji społecznych przez producenta. W związku z brakiem systemowych procesów służących pozyskiwaniu informacji o producencie i wybranych cechach niektórych produktów (np. wskaźnik SPF dla pomp ciepła), nie jest możliwe przeprowadzenie oceny zgodności ekspozycji prezentowanych w ujawnieniach ilościowych jako „kredyty na renowację budynków”.

Ujawnieniu podlegają kredyty dla jednostek samorządu terytorialnego na cele inwestycyjne, w tym związane z finansowaniem nieruchomości mieszkalnych i komercyjnych.

W ramach przeprowadzonej analizy zidentyfikowano kilka ekspozycji wobec jednostek samorządu terytorialnego kwalifikujących się do systematyki. Dotyczą one finansowania działalności w zakresie budowy, rozbudowy i eksploatacji systemów odprowadzania i oczyszczania ścieków, modernizacji systemów poboru, uzdatniania i dostarczania wody, miejskiego i podmiejskiego transportu pasażerskiego oraz renowacji istniejących budynków. Żadnej z ww. ekspozycji nie uznano za zgodną.

W ujawnieniach za 2023 r. Grupa Kapitałowa Santander Bank Polska S.A. była zobowiązana do ujawnienia rezultatów oceny taksonomicznej swojego portfela w zakresie kwalifikowalności i zgodności z systematyką tylko w odniesieniu do dwóch celów klimatycznych: „łagodzenie zmian klimatu (CCM)” i „adaptacja do zmian klimatu (CCA)”. W zakresie pozostałych czterech celów środowiskowych działalność przedsiębiorstw niefinansowych została oceniona jedynie pod względem kwalifikowalności do systematyki i w sposób uproszczony, tj. w oparciu o wiodący kod działalności klienta według klasyfikacji NACE. Wyniki analizy zaprezentowano łącznie dla poszczególnych kodów NACE. Ekspozycje wobec instytucji finansowych nie zostały ocenione pod kątem kwalifikowalności do pozostałych celów środowiskowych ze względu na brak publicznie dostępnych KPI taksonomicznych, które zostaną opublikowane po raz pierwszy w ujawnieniach za 2024 r.

Z uwagi na brak możliwości automatycznego wyodrębnienia kredytów hipotecznych na budowę nowych budynków i kredytów na zakup nieruchomości mieszkaniowych w ujawnieniach za 2023 r. do oceny istotnego wkładu tego portfela w zakresie „łagodzenia zmian klimatu” przyjęto kryterium bardziej rygorystyczne, tj. zdefiniowane dla budynków wzniesionych po 31 grudnia 2020  r.

W 2023 r. Grupa wykazała jako zgodny portfel kredytów gotówkowych na cele pro-ekologiczne, które w sprawozdawczości za 2024 r. nie mogą zostać  uznane za zrównoważone środowiskowo w świetle interpretacji zawartej w Zawiadomieniu Komisji UE C/2024/6691 z 8 listopada 2024 r., która wymaga od instytucji kredytowych, aby weryfikowały przestrzeganie minimalnych gwarancji społecznych przez producentów dóbr i usług nabywanych przez klientów i finansowych kredytem bankowym. W poprzednim roku dominowało przekonanie, że minimalne gwarancje nie mają zastosowania do należności od gospodarstw domowych.

W związku z lepszym zrozumieniem wymogów i metodyki prezentacji ujawnień kluczowych wskaźników wyników w zakresie zrównoważonego rozwoju, m.in. w oparciu o wytyczne zawarte w Zawiadomieniu Komisji UE C/2024/6691, w tabelach za 2023 r. dokonano zmiany prezentacji stanów gotówkowych w banku centralnym w wysokości 5 807,6 mln zł, przesuwając je ze środków pieniężnych i aktywów związanych ze środkami pieniężnymi do pozycji banki centralne. Dodatkowo skorygowano linię rządy centralne, wykazaną rok wcześniej zgodnie z oryginalną pojemnością FINREP ITS, wyłączając z niej ekspozycje wobec samorządów w łącznej wysokości 1 227,5 mln zł, które zaprezentowane zostały częściowo jako finansowanie samorządów terytorialnych (105,2 mln zł), a częściowo jako inne kategorie aktywów (1 122,3 mln zł).

W segmencie gospodarstw domowych w linii wyższego rzędu wykazano cały portfel należności wobec gospodarstw domowych w wysokości 86 413,6 mln zł (przesuwając kwotę 34 303,9 mln zł ujętą wcześniej w innych kategoriach aktywów) zamiast sumy pozycji niższego rzędu, tj. 52 109,7 mln zł według podejścia przyjętego w poprzednim roku.

W segmencie przedsiębiorstwa finansowe i niefinansowe niepodlegające NFRD w 2023 r. wyodrębniono linię przedsiębiorstwa finansowe wykazującą kwotę 19 857,4 mln zł, którą w 2024 r. przyporządkowano do poszczególnych instrumentów finansowych w ramach sekcji „MŚP i przedsiębiorstwa niepodlegające pod NFRD”.