Wywiad z Michałem Gajewskim, CEO
Santander Bank Polska S.A.

Rok 2021 był kolejnym naznaczonym pandemią.
Jakie rozwiązania zostały wprowadzone, co było priorytetem, żeby zapewnić realizację celów biznesowych i rozwój Banku?

Miniony rok był kolejnym okresem pełnym wyzwań, mimo to zakończyliśmy go z dobrym wynikiem finansowym. Ponownie udowodniliśmy, że potrafimy skutecznie działać w dynamicznie zmieniających się warunkach oraz że jesteśmy wiarygodnym, stabilnym i odpowiedzialnym partnerem dla naszych klientów, kontrahentów i polskiej gospodarki.

Niezmiennie naszym priorytetem pozostają działania minimalizujące negatywny wpływ na środowisko. W roku 2021 Grupa Santander ogłosiła strategię Net Zero, której celem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. Mimo wielu innych bieżących wyzwań realizacja założeń naszej strategii odpowiedzialnej bankowości opartej o wskaźniki ESG pozostaje kwestią kluczową.

Jakie działania podejmował Santander Bank Polska, żeby wspierać klientów i odpowiadać
na ich zmieniające się potrzeby?

W bankowości detalicznej koncentrowaliśmy się na ulepszaniu doświadczeń klientów oraz na rozbudowie, cyfryzacji i uproszczeniu naszych usług. Dążyliśmy do zwiększenia cyfrowej aktywności klientów – na koniec zeszłego roku ponad 3 miliony z nich zdalnie obsługiwało swoje finanse. Dzięki temu bankowość staje się jeszcze bardziej dostępna dla wszystkich grup klientów. W trosce o środowisko wprowadziliśmy też kartę płatniczą zrobioną z biodegradowalnego plastiku – jest z niego wykonane już ponad 40% kart wydanych przez nas w minionym roku.

W segmencie małych i średnich firm w całym 2021 roku utrzymywaliśmy pierwszą pozycję pod względem wartości sprzedanych kredytów obrotowych dla jednoosobowych działalności gospodarczych, a to właśnie dostęp do finansowania najsilniej warunkuje perspektywy ich rozwoju. Aby wesprzeć naszych klientów w trudnym okresie, w naszych systemach umożliwiliśmy wnioskowanie i rozliczanie programu pomocowego – z Tarczy Finansowej PFR 2.0 skorzystało ponad 7,2 tys. firm.

Natomiast we współpracy z dużymi firmami i korporacjami koncentrowaliśmy się w minionym roku na rozwiązaniach wspierających zieloną transformację, a było to możliwe także dzięki nowym rozwiązaniom cyfrowym, jak bankowość elektroniczna iBiznes24 czy platforma GTS (One Trade Portal).

Co było największym wyzwaniem w zakresie zarządzania kadrami banku w minionym roku?

Santander Bank Polska opiera swój kapitał ludzki i intelektualny na pracownikach, którym zapewnia możliwości podnoszenia kompetencji i systematycznie motywuje ich do wymiany wiedzy oraz samokształcenia. Kultura organizacyjna banku została stworzona w oparciu o wartości i standardy etyczne, które budują zaufanie i trwałą lojalność pracowników. Oczywiście okres pandemii wymusił konieczność zupełnej zmiany modelu pracy i zastosowanie elastycznych metod wykonywania obowiązków, ważnym aspektem było też wsparcie pracowników w zakresie komfortu psychicznego i zapewnienia równowagi pomiędzy pracą a życiem prywatnym. Zeszły rok dla nas, tak jak dla wielu innych firm, był czasem wdrażania elastycznego i hybrydowego modelu pracy, dostosowanego do potrzeb zarówno naszych pracowników, jak i klientów. Chcemy, aby ten nowy model był komfortowy dla naszych pracowników, pomagał im rozwijać się i realizować, jednocześnie niezmiennie gwarantując naszym klientom obsługę na najwyższym poziomie.

Myśląc o poprzednim roku, co uznałby Pan za największe osiągnięcia Santander Bank Polska w zakresie wkładu organizacji w zrównoważony rozwój, a co w Pana ocenie mogłoby zostać zrealizowane lepiej? Co Bank uznaje za swoją porażkę w tym zakresie?

Kluczowymi wyzwaniami w ramach naszej agendy odpowiedzialnej bankowości, zarówno w minionym roku, jak i w nadchodzących latach, są te wynikające z realizacji Europejskiego Zielonego Ładu. Inicjatywa Komisji Europejskiej, zakładająca osiągnięcie neutralności klimatycznej w Europie do 2050 roku, dla nas oznacza konieczność rozwoju nowych produktów, edukacji klientów, zmiany w zakresie zarządzania ryzykiem ESG (w tym ryzykiem klimatycznym), ale także presję regulacyjną. Najbliższe dekady na pewno będą oznaczały wzrost wagi kwestii związanych ze zrównoważonym finansowaniem, co odczuje cały sektor finansowy wspólnoty.

W Santander Bank Polska jesteśmy przygotowani do aktywnego wspierania naszych klientów w procesie zmian, które muszą się dokonać w ciągu najbliższych dwóch dekad. Szczególnie w Polsce, gdzie jeszcze w zeszłym roku około 70% energii pochodziło z węgla. Proces transformacji naszej energetyki będzie wymagał wiele wysiłku ze strony firm, ale także wiedzy i sprawnego poruszania się w tej materii ze strony podmiotów finansujących. Nasze doświadczenie w promowaniu i wprowadzaniu na rynek nowych produktów oraz posiadana przez nas ekspercka wiedza w tym obszarze będą w przyszłości ważną wartością. Dlatego jednym z najważniejszych wyzwań dla Santander Bank Polska będzie w najbliższych latach kwestia zielonej agendy – szczególnie pod kątem produktów i zarządzania ryzykiem klimatycznym. Mamy poczucie, że mimo wielu inicjatyw i podjętych przez nas działań proces transformacji w Polsce nie przebiega tak szybko, jak powinien – dlatego mamy nadzieję, że w najbliższych latach uda nam się przyczynić do tego, aby jeszcze bardziej zdynamizować wprowadzanie koniecznych zmian. W naszym banku poczyniliśmy znaczny postęp w obszarze bankowości korporacyjnej, natomiast uważamy, że jeszcze więcej możemy zrobić w obszarze detalicznym, proponując szerszą gamę rozwiązań związanych z ESG. Zarówno pandemia, jak i wojna w Ukrainie sprawiły, że wielu naszym klientom trudniej jest realizować proekologiczne cele. Jednak w długiej perspektywie to właśnie tempo i skuteczność zmian wprowadzanych w obszarze walki ze zmianami klimatycznymi wpłynie najmocniej na przyszłość nas wszystkich.

Dlaczego o Santander Bank Polska można powiedzieć, że jest liderem na polskim rynku instytucji finansowych, jeśli chodzi o zrównoważone finansowanie?

Nasze działania na tym polu są bardzo szerokie; w przypadku wielu instrumentów i transakcji jesteśmy pionierami na polskim rynku. W 2021 roku, wspierając naszych klientów w zielonej transformacji, zrealizowaliśmy transakcje w obszarze energetyki odnawialnej na 503,7 mln zł, zielonego budownictwa na 495 mln zł, projekty związane z mobilnością o wartości 360 mln zł, a w sektorze agro opiewające na ponad 350 mln zł. Wyemitowaliśmy pierwsze w Polsce zrównoważone dłużne papiery wartościowe o wartości nominalnej 750 mln zł. Pozyskane z emisji środki zostaną przeznaczone na finansowanie lub refinansowanie zielonych lub społecznych aktywów (Eligible Green Assets lub Eligible Social Assets).

Uczestniczyliśmy też w emisji „zielonych” obligacji dla klientów z branży deweloperskiej i z sektora maszynowego. We współpracy z Banco Santander pozyskaliśmy finansowanie dla klienta powiązane ze spełnieniem kryteriów społeczno-środowiskowych.

Aktywnie współpracujemy także z samorządami, oferując nowe rozwiązania finansowania transformacji energetycznej i bezemisyjnego transportu publicznego. Wspólnie z Bankiem Gospodarstwa Krajowego sfinansowaliśmy zakup autobusów elektrycznych dla Poznania, dzięki czemu mogliśmy przyczynić się do poprawy jakości powietrza w tym mieście. W najbliższych latach będziemy konsekwentnie realizować strategię ESG. Mamy świadomość, że nasze zaangażowanie w zielone finansowanie i transformację gospodarki jest zarówno ekonomiczną koniecznością, jak i wyrazem odpowiedzialności za przyszłe pokolenia.

Jakie zauważa Pan trendy, w tym makroekonomiczne, społeczne i polityczne, mające wpływ na strategię Santander Bank Polska w zakresie przyczyniania się do zrównoważonego rozwoju?

W 2021 roku gospodarka dynamicznie odbiła dzięki łagodzeniu restrykcji pandemicznych, postępującym szczepieniom przeciwko COVID-19 oraz globalnemu ożywieniu ekonomicznemu. Szybko rosły wszystkie główne składniki PKB – konsumpcja, inwestycje oraz wymiana z zagranicą. Import wzrastał wyraźnie szybciej od eksportu i nadwyżka w krajowym handlu zagranicznym z 2020 roku zmieniła się w deficyt. Jednocześnie niektóre sektory wciąż borykały się z zaburzeniami globalnych łańcuchów dostaw.

W 2022 rok weszliśmy jednak z rosnącą inflacją i cyklem podwyżek stóp procentowych, które mogą spowodować spowolnienie wzrostu gospodarczego. Czynnikiem, który zmienił wszystko, jest wojna w Ukrainie i wszelkie jej konsekwencje np. dla rynku żywności, surowców energetycznych czy dalszych zaburzeń produkcji i dostaw niektórych towarów. Pandemia COVID-19 nie spowolniła zielonej agendy Unii Europejskiej, ani naszych działań w tym zakresie. Wydaje się, że wojna w Ukrainie, za sprawą rezygnacji z rosyjskich dostaw surowców, spowoduje przyspieszenie zielonej rewolucji – głównie w energetyce. Oznacza to, że cały sektor finansowy musi być jeszcze większym wsparciem dla krajowych firm energetycznych, ale także dla wielu gałęzi przemysłu, które do tej pory były zależne od surowców ze wschodu.

Jakie są główne wyzwania i cele Santander Bank Polska związane z wkładem w zrównoważony rozwój na następny rok, a jakie Bank stawia sobie w perspektywie 3-5 lat?

Od 2022 roku wdrażamy grupowy System Klasyfikacji Zielonego Finansowania (SFCS), który w oparciu o Taksonomię określa kryteria techniczne, jakie muszą spełniać przedsięwzięcia o charakterze ekologicznym, zarówno ogólne, jak i dotyczące konkretnych celów. W 2021 roku zaraportowaliśmy również zgodność z europejską Taksonomią i policzyliśmy, jaka część naszego portfela kwalifikuje się jako przyczyniająca się do łagodzenia i adaptacji do zmian klimatu. Krokiem milowym jest ogłoszenie przez nas strategiiNet Zero, której celem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. Aby go zrealizować, Santander Bank Polska od 2030 roku przestanie finansować spółki energetyczne, które z produkcji węgla energetycznego osiągają więcej niż 10% przychodu. Do tego czasu również całkowicie zredukujemy naszą historyczną ekspozycję wobec producentów węgla energetycznego.
W kolejnych latach zostaną ustalone kolejne cele dekarbonizacji dla pozostałych sektorów – ropy i gazu, transportu i metalurgii. W ciągu najbliższych pięciu lat Santander Bank Polska zamierza też zrewidować swoją strategię produktową tak, aby w każdym obszarze działalności móc zaoferować klientom produkty ograniczające lub eliminujące emisje dwutlenku węgla. Na najbliższe lata Grupa Santander wyznaczyła sobie cele klimatyczne, w których realizację zaangażowane są jednostki ze wszystkich krajów działalności Grupy. Wśród nich jest pozyskanie i udostępnienie 120 mld euro zielonego finansowania do roku 2025. Do tego czasu 100% wykorzystywanej przez nas energii będzie pochodzić z odnawialnych źródeł. Celem w dłuższym terminie jest wspomniana już wcześniej zeroemisyjność CO_2, oraz aktywne wsparcie klientów – nie tylko finansowaniem, ale również doradztwem i ekspercką wiedzą. Spośród wszystkich wyzwań, które są przed nami, te związane ze zmianami klimatu będą najsilniej warunkować powodzenie przyszłych projektów biznesowych, a także dobrostan nas wszystkich.