Zarządzanie ryzykiem

W celu zbadania wrażliwości sektorów, znajdujących się w naszym portfolio, oraz dla wypracowania efektywnego podejścia do zarządzania ryzykami klimatycznymi, dokonaliśmy oceny w trzech perspektywach czasowych: w terminie krótkim, średnim oraz długim. Ewaluacja ryzyk fizycznych i transformacyjnych zakładała ich ocenę w skali od 1 do 5 (gdzie 1 oznacza najniższy poziom ryzyka, a 5 najwyższy). Poniższa tabela prezentuje wyniki tej analizy ryzyka w sektorach wraz z prezentacją istotności sektora w portfelu banku. Legenda kolorystyczna z wyjaśnieniem założeń została przedstawiona w osobnej tabeli w Załączniku metodycznym, a poniżej znajduje się skrót legendy.

Legenda ryzyka

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 4

Ryzyko na poziomie 5

RF – ryzyko fizyczne

RT – ryzyko transformacyjne

Analiza ryzyk w podziale na sektory

Sektor narażony na ryzyko	2025		2030				2050				Obecny udział sektora w kategorii
			Scenariusz 2°C		Scenariusz 4°C		Scenariusz 2°C		Scenariusz 4°C		SCIB*	Corporates*	MŚP*
	RF	RT	RF	RT	RF	RT	RF	RT	RF	RT
Sektor paliwowy	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 4	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 5	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 5	+tak	–nie	+tak	–nie	13%	0,3%	0,03%
Sektor energetyczny	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 5	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 5	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 5	+tak	–nie	+tak	–nie	16%	1%	0,2%
Sektor metalurgiczny i górniczy	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 4	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 4	+tak	+tak	+tak	+tak	11%	1%	0,4%
Sektor soft commodities	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 4	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 4	Ryzyko na poziomie 2	+tak	–nie	+tak	–nie	0%	0,1%	1%
Sektor motoryzacyjny	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 3	+tak	+tak	+tak	–nie	3%	3%	0,3%
Sektor nieruchomości	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 2	–nie	+tak	+tak	–nie	6%	31%	15%
Materiały i chemia	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 3	+tak	+tak	+tak	+tak	8%	7%	4%
Produkcja opakowań	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 2	–nie	+tak	–nie	+tak	0%	3%	1%
Przemysł meblarski	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 1	–nie	–nie	+tak	+tak	0,2%	2%	1%
Przemysł spożywczy	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 2	+tak	+tak	+tak	+tak	2%	8%	2%
Sektor Agro	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 4	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 4	Ryzyko na poziomie 3	+tak	+tak	+tak	+tak	0,3%	1%	28%
Sektor publiczny	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 2	+tak	+tak	+tak	+tak	0%	2%	0,01%
Transport i logistyka	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 3	+tak	+tak	+tak	+tak	0%	9%	14%
Branża kosmetyczna	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 2	+tak	+tak	+tak	+tak	0,3%	0,3%	0,05%
E-commerce	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 1	–nie	+tak	–nie	+tak	0%	1%	1%
Handel	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 2	+tak	+tak	+tak	+tak	35%	22%	27%
Turystyka	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 2	+tak	+tak	+tak	+tak	1%	6%	2%
Zarządzanie odpadami	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 1	Ryzyko na poziomie 2	–nie	+tak	–nie	+tak	0,09%	1%	1%
Sektor finansowy	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 2	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 3	Ryzyko na poziomie 3	+tak	+tak	+tak	+tak	5%	2%	2%
RAZEM											100%	100%	100%

*Struktura portfela na koniec 2021

W wymiarze ryzyka fizycznego wiele z sektorów otrzymało ocenę „niskie” lub „bardzo niskie ryzyko”, sądzimy jednak, że ryzyko to wzrośnie w średnim terminie. W krótkiej perspektywie czasowej najbardziej narażone są sektory agro i soft commodities (w stopniu średnim). Oczekujemy też, w perspektywie 2030 r., podwyższenia ryzyka w sektorze energetycznym z oceny 2 (niskie ryzyko) na 3 (średnie ryzyko), z uwagi na wzrost prawdopodobieństwa długotrwałej suszy i możliwe zmniejszenie wytwarzania energii oraz intensyfikację ekstremalnych zjawisk pogodowych.

Oba sektory stanowią istotną część naszego portfela Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej (SCIB)ⁱ (odpowiednio: 13 i 16%).

W perspektywie średniej i długiej ryzyko transformacyjne (zwłaszcza regulacyjne) będzie znacząco rosło w scenariuszu 2°C, ze względu na spodziewane zaostrzające się przepisy wspierające zieloną transformację. Dostrzegamy taki wzrost m.in. w przemyśle spożywczym, transporcie i logistyce, handlu, turystyce, sektorze agro i finansowym. Odnotowujemy istotność sektora handlowego pod tym kątem – stanowi 35% portfela SCIB, 22% portfela Bankowości Biznesowej i Korporacyjnej(BCB)ⁱⁱ, 27% portfela MŚP. Przyjmujemy, że w scenariuszu opóźnionej mitygacji (4°C) polityki klimatyczne będą zacieśniać się wolniej ze względu na mniej efektywną współpracę społeczności międzynarodowej. Między innymi dlatego przyjęliśmy, że ryzyko transformacyjne w takich sektorach jak motoryzacyjny i finansowy będzie rosło w scenariuszu 2°C, a jednocześnie nie zmieni się w scenariuszu 4°C.

ⁱ Pion Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej
ⁱⁱ Pion Bankowości Biznesowej i Korporacyjnej

W kolejnym kroku nasza analiza objęła kalkulację ekspozycji na ryzyka klimatyczne. Innymi słowy, zadaliśmy sobie pytanie, jaką część naszego portfela w danym segmencie (SCIB, BCB, MŚP) będą stanowiły sektory z określonej kategorii ryzyka.

Poniższe wykresy przedstawiają wzrost ekspozycji na ryzyka fizyczne przy założeniu tej samej struktury portfela (na koniec 2021 roku):

W krótkiej perspektywie przeważającą część portfela we wszystkich obszarach stanowią sektory ocenione jak narażone na „bardzo niskie ryzyko” i „niskie ryzyko” (np. w obszarze SCIB te dwie kategorie stanowią niemal 100%). W obszarze MŚP ocenę wysokiego ryzyka otrzymał sektor agro, który stanowi 29% portfela kategorii. W średnim terminie odnotowaliśmy wzrost ekspozycji w scenariuszu 2°C, powodowany głównie podniesieniem oceny ryzyka fizycznego w sektorach: energetycznym, materiały i chemia, spożywczym, transporcie i logistyce. Natomiast w scenariuszu 4°C wzrost ekspozycji w średnim terminie powodowany jest podniesieniem oceny w sektorze finansowym.

Analogiczną analizę przeprowadziliśmy następnie względem ryzyk transformacyjnych. Poniższe wykresy przedstawiają wzrost ekspozycji na ryzyko transformacyjne również przy założeniu tej samej struktury portfela (na koniec 2021 roku):

Wzrost ekspozycji w średnim terminie w scenariuszu 2°C jest powodowany podniesieniem oceny w większości analizowanych sektorów. Podczas gdy w perspektywie roku 2025 jedynie 16% portfela Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej otrzymało ocenę 5 (bardzo wysokie ryzyko), to w średnim terminie jest to już 28% (w obu scenariuszach). Jest to więc znaczący wzrost ryzyka w tej kategorii.

W portfelu Bankowości Biznesowej i Korporacyjnej znaczący udział (powyżej 5%) mają sektory: nieruchomości, materiały i chemia, spożywczy, handel i turystyka. Jednocześnie są to sektory, w których ryzyko transformacyjne rośnie w perspektywie średniej w scenariuszu 2°C z oceny 2 (niskie ryzyko) na 3 (średnie ryzyko). W portfelu MŚP największy udział przypada sektorom: agro, nieruchomości oraz transport i logistyka, które otrzymują oceny 3 w perspektywie 2030 r. w wariancie 2°C, dlatego aż 96% obszaru MŚP zostało oznaczone jako „średnie ryzyko”.

W scenariuszu 4°C spodziewany jest wolniejszy wzrost ryzyk regulacyjnych, stąd ocena w stosunku do scenariusza 2°C pozostaje niższa. Dotyczy to przede wszystkim sektorów: nieruchomości (ocena 2), spożywczy (ocena 2), handel (ocena 2), turystyka (ocena 2).

Warto jeszcze raz podkreślić, że powyższa analiza jest o tyle istotna, że w celu przejścia na gospodarkę przyjazną dla klimatu potrzebna jest wielosektorowa redukcja emisji, a docelowo również eliminacja emisji gazów cieplarnianych w trudnych do zdekarbonizowania sektorach (ang. hard to abate). Te sektory odpowiadają obecnie za 30% wszystkich światowych emisji CO₂ (w szczególności produkcja cementu, stali, chemikaliów, lotnictwo)². Pamiętając powyższe, a także mając na uwadze nasze plany i podejmowane już działania, kluczowe będzie wsparcie naszych klientów w ich transformacji, ze szczególnym naciskiem na te sektory, przed którymi stoją największe wyzwania. Chcemy angażować naszych klientów w dialog na temat ryzyk fizycznych i transformacyjnych, biorąc pod uwagę różnorodne realia i poziom ryzyka związany z danym sektorem.

W związku z tym, oprócz wyżej opisanego badania ryzyka związanego z klimatem w sektorach, przeprowadziliśmy również analizy, których rezultatem są nasze polityki sektorowe. Jak wskazywaliśmy w „Polityce zrównoważonego rozwoju” Grupy Santander Bank Polska (będącej załącznikiem do Uchwały Zarządu Banku z dnia 4 sierpnia 2020 r.), w 2019 r. wprowadziliśmy elementy środowiskowe (i społeczne) jako kryteria oceny projektów segmentu bankowości korporacyjnej i inwestycyjnej. Wdrożyliśmy procedurę określającą obligatoryjny proces analizy ryzyka społeczno-środowiskowego.

² Energy Transitions Commission, Mission Possible Report 2018

W celu poprawnego i efektywnego zarządzania ryzykami klimatycznymi stosujemy zarówno podejście sektorowe, gdzie za ryzyka związane z klimatem w danym sektorze odpowiada wyznaczona jednostka, oraz cross-sektorowe, gdzie dodatkowy nadzór pełni Komitet ds. Ryzyka.

Istotna jest dla nas coroczna pełna analiza ryzyk i szans związanych z klimatem oraz bieżący przegląd zagrożeń w najbardziej narażonych i priorytetowych sektorach. Takie podejście pozwoli nam na natychmiastowe dostosowanie oceny wagi zagrożeń i sposobu zarządzania ryzykami klimatycznymi do aktualnych polityk rozwoju i regulacji prawnych oraz działań podejmowanych przez nasze spółki portfelowe.