Zarządzanie ryzykiem

  • Cel 12 - Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja
    Cel 12 - Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja
    Cel 12 - Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja
  • Cel 13 - Działania w dziedzinie klimatu
    Cel 13 - Działania w dziedzinie klimatu
    Cel 13 - Działania w dziedzinie klimatu
  • GRI:
  • Opis polityk, procedur i wyników badania ekspozycji na ryzyka klimatyczneWskaźnik własny
    Opis polityk, procedur i wyników badania ekspozycji na ryzyka klimatyczne
  • TCFD:
  • Uwzględnianie oceny ryzyka i możliwości związanych z klimatem w stosownych strategiach inwestycyjnych, kredytowych i ubezpieczeniowychKE/TCFD
    Uwzględnianie oceny ryzyka i możliwości związanych z klimatem w stosownych strategiach inwestycyjnych, kredytowych i ubezpieczeniowych
  • ESG:
  • Nasze podejście do ŚrodowiskaE - Środowisko
    Nasze podejście do Środowiska
  • PRB:
  • Dostosujemy naszą strategię biznesową, aby była spójna i stanowiła wkład w zaspokajanie potrzeb jednostek oraz osiąganie celów społecznych zgodnie z Celami Zrównoważonego Rozwoju, porozumieniem klimatycznym z Paryża i odpowiednimi ramami krajowymi oraz regionalnymi. Skoncentrujemy nasze wysiłki tam, gdzie mamy największy wpływ.1 Zgodność
    Dostosujemy naszą strategię biznesową, aby była spójna i stanowiła wkład w zaspokajanie potrzeb jednostek oraz osiąganie celów społecznych zgodnie z Celami Zrównoważonego Rozwoju, porozumieniem klimatycznym z Paryża i odpowiednimi ramami krajowymi oraz regionalnymi. Skoncentrujemy nasze wysiłki tam, gdzie mamy największy wpływ.
  • Będziemy stale zwiększali nasz pozytywny wpływ na otoczenie, jednocześnie zmniejszając negatywne oddziaływania. Będziemy zarządzać ryzykiem dla ludzi i środowiska wynikającym z naszych działań oraz oferowanych produktów i usług.2 Wpływ
    Będziemy stale zwiększali nasz pozytywny wpływ na otoczenie, jednocześnie zmniejszając negatywne oddziaływania. Będziemy zarządzać ryzykiem dla ludzi i środowiska wynikającym z naszych działań oraz oferowanych produktów i usług.

Analiza ryzyk w podziale na sektory

W celu zbadania wrażliwości sektorów, znajdujących się w naszym portfolio, oraz dla wypracowania efektywnego podejścia do zarządzania ryzykami klimatycznymi, dokonaliśmy oceny w trzech perspektywach czasowych: w terminie krótkim, średnim oraz długim. Ewaluacja ryzyk fizycznych i transformacyjnych zakładała ich ocenę w skali od 1 do 5 (gdzie 1 oznacza najniższy poziom ryzyka, a 5 najwyższy). Poniższa tabela prezentuje wyniki tej analizy ryzyka w sektorach wraz z prezentacją istotności sektora w portfelu banku. Legenda kolorystyczna z wyjaśnieniem założeń została przedstawiona w osobnej tabeli w Załączniku metodycznym, a poniżej znajduje się skrót legendy.

Legenda ryzyka

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 4

Ryzyko na poziomie 5

 

RF – ryzyko fizyczne

RT – ryzyko transformacyjne

Analiza ryzyk w podziale na sektory
Sektor narażony na ryzyko 2025 2030 2050 Obecny udział sektora w kategorii
Scenariusz 2°C Scenariusz 4°C Scenariusz 2°C Scenariusz 4°C SCIB* Corporates* MŚP*
RF RT RF RT RF RT RF RT RF RT
Sektor paliwowy

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 4

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 5

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 5
tak nie tak nie 13% 0,3% 0,03%
Sektor energetyczny

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 5

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 5

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 5
tak nie tak nie 16% 1% 0,2%
Sektor metalurgiczny i górniczy

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 4

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 4
tak tak tak tak 11% 1% 0,4%
Sektor soft commodities

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 4

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 4

Ryzyko na poziomie 2
tak nie tak nie 0% 0,1% 1%
Sektor motoryzacyjny

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 3
tak tak tak nie 3% 3% 0,3%
Sektor nieruchomości

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 2
nie tak tak nie 6% 31% 15%
Materiały i chemia

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 3
tak tak tak tak 8% 7% 4%
Produkcja opakowań

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 2
nie tak nie tak 0% 3% 1%
Przemysł meblarski

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 1
nie nie tak tak 0,2% 2% 1%
Przemysł spożywczy

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 2
tak tak tak tak 2% 8% 2%
Sektor Agro

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 4

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 4

Ryzyko na poziomie 3
tak tak tak tak 0,3% 1% 28%
Sektor publiczny

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 2
tak tak tak tak 0% 2% 0,01%
Transport i logistyka

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 3
tak tak tak tak 0% 9% 14%
Branża kosmetyczna

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 2
tak tak tak tak 0,3% 0,3% 0,05%
E-commerce

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 1
nie tak nie tak 0% 1% 1%
Handel

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 2
tak tak tak tak 35% 22% 27%
Turystyka

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 2
tak tak tak tak 1% 6% 2%
Zarządzanie odpadami

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 1

Ryzyko na poziomie 2
nie tak nie tak 0,09% 1% 1%
Sektor finansowy

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 2

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 3

Ryzyko na poziomie 3
tak tak tak tak 5% 2% 2%
RAZEM 100% 100% 100%
*Struktura portfela na koniec 2021

W wymiarze ryzyka fizycznego wiele z sektorów otrzymało ocenę „niskie” lub „bardzo niskie ryzyko”, sądzimy jednak, że ryzyko to wzrośnie w średnim terminie. W krótkiej perspektywie czasowej najbardziej narażone są sektory agro i soft commodities (w stopniu średnim). Oczekujemy też, w perspektywie 2030 r., podwyższenia ryzyka w sektorze energetycznym z oceny 2 (niskie ryzyko) na 3 (średnie ryzyko), z uwagi na wzrost prawdopodobieństwa długotrwałej suszy i możliwe zmniejszenie wytwarzania energii oraz intensyfikację ekstremalnych zjawisk pogodowych.

Wyniki naszej analizy są w dużej mierze zgodne z wnioskiem, że dekarbonizacja jest niezbędna przede wszystkim w sektorach opartych na paliwach kopalnych. Jako narażony na bardzo wysokie ryzyko transformacyjne oceniliśmy sektor paliwowy oraz sektor energetyczny.

Oba sektory stanowią istotną część naszego portfela Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej (SCIB)i (odpowiednio: 13 i 16%).

W perspektywie średniej i długiej ryzyko transformacyjne (zwłaszcza regulacyjne) będzie znacząco rosło w scenariuszu 2°C, ze względu na spodziewane zaostrzające się przepisy wspierające zieloną transformację. Dostrzegamy taki wzrost m.in. w przemyśle spożywczym, transporcie i logistyce, handlu, turystyce, sektorze agro i finansowym. Odnotowujemy istotność sektora handlowego pod tym kątem – stanowi 35% portfela SCIB, 22% portfela Bankowości Biznesowej i Korporacyjnej(BCB)ii, 27% portfela MŚP. Przyjmujemy, że w scenariuszu opóźnionej mitygacji (4°C) polityki klimatyczne będą zacieśniać się wolniej ze względu na mniej efektywną współpracę społeczności międzynarodowej. Między innymi dlatego przyjęliśmy, że ryzyko transformacyjne w takich sektorach jak motoryzacyjny i finansowy będzie rosło w scenariuszu 2°C, a jednocześnie nie zmieni się w scenariuszu 4°C.

i Pion Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej
ii Pion Bankowości Biznesowej i Korporacyjnej

Ekspozycja na ryzyko

W kolejnym kroku nasza analiza objęła kalkulację ekspozycji na ryzyka klimatyczne. Innymi słowy, zadaliśmy sobie pytanie, jaką część naszego portfela w danym segmencie (SCIB, BCB, MŚP) będą stanowiły sektory z określonej kategorii ryzyka.

Poniższe wykresy przedstawiają wzrost ekspozycji na ryzyka fizyczne przy założeniu tej samej struktury portfela (na koniec 2021 roku):

Ryzyka fizyczne w roku 2025
bardzo niskie ryzyko niskie ryzyko średnie ryzyko
SCIB 30% 70% 0,29%
BCB 36% 62% 1%
MŚP 18% 54% 29%

Ryzyka fizyczne w roku 2030 – scenariusz 2⁰C
bardzo niskie ryzyko niskie ryzyko średnie ryzyko wysokie ryzyko
SCIB 11% 62% 26% nie dotyczy
BCB 5% 69% 24% 2%
MŚP 2% 49% 20% 29%

Ryzyka fizyczne w roku 2030 – scenariusz 4⁰C
bardzo niskie ryzyko niskie ryzyko średnie ryzyko wysokie ryzyko
SCIB 11% 58% 31% nie dotyczy
BCB 5% 66% 27% 1%
MŚP 2% 47% 22% 29%

W krótkiej perspektywie przeważającą część portfela we wszystkich obszarach stanowią sektory ocenione jak narażone na „bardzo niskie ryzyko” i „niskie ryzyko” (np. w obszarze SCIB te dwie kategorie stanowią niemal 100%). W obszarze MŚP ocenę wysokiego ryzyka otrzymał sektor agro, który stanowi 29% portfela kategorii. W średnim terminie odnotowaliśmy wzrost ekspozycji w scenariuszu 2°C, powodowany głównie podniesieniem oceny ryzyka fizycznego w sektorach: energetycznym, materiały i chemia, spożywczym, transporcie i logistyce. Natomiast w scenariuszu 4°C wzrost ekspozycji w średnim terminie powodowany jest podniesieniem oceny w sektorze finansowym.

Analogiczną analizę przeprowadziliśmy następnie względem ryzyk transformacyjnych. Poniższe wykresy przedstawiają wzrost ekspozycji na ryzyko transformacyjne również przy założeniu tej samej struktury portfela (na koniec 2021 roku):

Ryzyka transformacyjne w roku 2025
bardzo niskie ryzyko niskie ryzyko średnie ryzyko wysokie ryzyko bardzo wysokie ryzyko
SCIB 1% 57% 14% 13% 16%
BCB 3% 90% 6% 1% nie dotyczy
MŚP 3% 68% 29% nie dotyczy nie dotyczy

Ryzyka transformacyjne w roku 2030 – scenariusz 2⁰C
bardzo niskie ryzyko niskie ryzyko średnie ryzyko wysokie ryzyko bardzo wysokie ryzyko
SCIB nie dotyczy 1% 60% 11% 28%
BCB 1% 3% 94% 1,3% 1%
MŚP 1% 2% 96% 0,2% 0,4%

Ryzyka transformacyjne w roku 2030 – scenariusz 4⁰C
bardzo niskie ryzyko niskie ryzyko średnie ryzyko wysokie ryzyko bardzo wysokie ryzyko
SCIB nie dotyczy 45% 16% 11% 28%
BCB 3% 72% 23% 1% 1%
MŚP 3% 48% 48% nie dotyczy nie dotyczy

Wzrost ekspozycji w średnim terminie w scenariuszu 2°C jest powodowany podniesieniem oceny w większości analizowanych sektorów. Podczas gdy w perspektywie roku 2025 jedynie 16% portfela Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej otrzymało ocenę 5 (bardzo wysokie ryzyko), to w średnim terminie jest to już 28% (w obu scenariuszach). Jest to więc znaczący wzrost ryzyka w tej kategorii.

W portfelu Bankowości Biznesowej i Korporacyjnej znaczący udział (powyżej 5%) mają sektory: nieruchomości, materiały i chemia, spożywczy, handel i turystyka. Jednocześnie są to sektory, w których ryzyko transformacyjne rośnie w perspektywie średniej w scenariuszu 2°C z oceny 2 (niskie ryzyko) na 3 (średnie ryzyko). W portfelu MŚP największy udział przypada sektorom: agro, nieruchomości oraz transport i logistyka, które otrzymują oceny 3 w perspektywie 2030 r. w wariancie 2°C, dlatego aż 96% obszaru MŚP zostało oznaczone jako „średnie ryzyko”.

W scenariuszu 4°C spodziewany jest wolniejszy wzrost ryzyk regulacyjnych, stąd ocena w stosunku do scenariusza 2°C pozostaje niższa. Dotyczy to przede wszystkim sektorów: nieruchomości (ocena 2), spożywczy (ocena 2), handel (ocena 2), turystyka (ocena 2).

Polityki i procedury zarządzania ryzykiem

Warto jeszcze raz podkreślić, że powyższa analiza jest o tyle istotna, że w celu przejścia na gospodarkę przyjazną dla klimatu potrzebna jest wielosektorowa redukcja emisji, a docelowo również eliminacja emisji gazów cieplarnianych w trudnych do zdekarbonizowania sektorach (ang. hard to abate). Te sektory odpowiadają obecnie za 30% wszystkich światowych emisji CO2 (w szczególności produkcja cementu, stali, chemikaliów, lotnictwo)2. Pamiętając powyższe, a także mając na uwadze nasze plany i podejmowane już działania, kluczowe będzie wsparcie naszych klientów w ich transformacji, ze szczególnym naciskiem na te sektory, przed którymi stoją największe wyzwania. Chcemy angażować naszych klientów w dialog na temat ryzyk fizycznych i transformacyjnych, biorąc pod uwagę różnorodne realia i poziom ryzyka związany z danym sektorem.

W związku z tym, oprócz wyżej opisanego badania ryzyka związanego z klimatem w sektorach, przeprowadziliśmy również analizy, których rezultatem są nasze polityki sektorowe. Jak wskazywaliśmy w „Polityce zrównoważonego rozwoju” Grupy Santander Bank Polska (będącej załącznikiem do Uchwały Zarządu Banku z dnia 4 sierpnia 2020 r.), w 2019 r. wprowadziliśmy elementy środowiskowe (i społeczne) jako kryteria oceny projektów segmentu bankowości korporacyjnej i inwestycyjnej. Wdrożyliśmy procedurę określającą obligatoryjny proces analizy ryzyka społeczno-środowiskowego.

2 Energy Transitions Commission, Mission Possible Report 2018

Dodatkowo działalność klientów we wszystkich segmentach (SCIB, BCB i MŚP) może podlegać wyłączeniom lub ograniczeniom, które zdefiniowaliśmy w „Polityce zarządzania ryzykiem społecznym, środowiskowym i zmian klimatycznych”, a które dotyczą przede wszystkim takich sektorów jak:

  • sektor naftowo-gazowy,
  • sektor produkcji i przesyłu energii,
  • sektor górnictwa i przemysłu metalurgicznego,
  • sektor surowców miękkich (soft commodities).

W celu poprawnego i efektywnego zarządzania ryzykami klimatycznymi stosujemy zarówno podejście sektorowe, gdzie za ryzyka związane z klimatem w danym sektorze odpowiada wyznaczona jednostka, oraz cross-sektorowe, gdzie dodatkowy nadzór pełni Komitet ds. Ryzyka.

Istotna jest dla nas coroczna pełna analiza ryzyk i szans związanych z klimatem oraz bieżący przegląd zagrożeń w najbardziej narażonych i priorytetowych sektorach. Takie podejście pozwoli nam na natychmiastowe dostosowanie oceny wagi zagrożeń i sposobu zarządzania ryzykami klimatycznymi do aktualnych polityk rozwoju i regulacji prawnych oraz działań podejmowanych przez nasze spółki portfelowe.